Smaki ogrodu: PRZEPISY Z DYNIĄ

Dynia była znana i kompleksowo wykorzystywana przez rdzennych mieszkańców Ameryki prawdopodobnie już 5 -7 tys. lat p.n.e. Do Europy, po której szybko się rozprzestrzeniła, przypłynęła w XVI w na statkach hiszpańskich kolonizatorów. W Polsce najwięcej zwolenników zdobyły 2 spośród prawie 30 gatunków dyniowatych: dynia olbrzymia i zwyczajna (do tej grupy zaliczamy m.in. popularną cukinię, kabaczka i patisona).

Dynia jest warzywem niskokalorycznym i lekkostrawnym. Dzięki swym wartościowym składnikom odżywczym jest doceniana nie tylko w kuchni, ale też w medycynie i kosmetyce. Miąższ zawiera dużo białka, węglowodanów, witaminy A, C, E, beta-karotenu, potasu, wapnia, fosforu i magnezu. Nasiona zawierają białko i tłuszcz oraz fosfor, magnez, selen i jod.

Owoce dyni nie zawierają azotanów i metali ciężkich. Te szkodliwe dla zdrowia związki ze skażonego środowiska gromadzą się w niejadalnych liściach rośliny.

W 100 g miąższu z dyni jest zaledwie 20 kcal. Dynia rzadko wywołuje uczulenia, jest więc zalecana w żywieniu dzieci, a w postaci przetartej w żywieniu niemowląt. Należy ją spożywać w diecie przy nadciśnieniu tętniczym, miażdżycy, stwardnieniu rozsianym, niewydolności nerek oraz zaburzeniach w przemianie materii. Szczególnie zalecana jest dla wegetarian, których organizm nie otrzymuje witaminy A z produktów zwierzęcych. Jest też polecana w diecie diabetyków do obniżenia poziomu glukozy we krwi, przy zapobieganiu cukrzycy, przeciwdziałaniu zaparciom, leczeniu otyłości, bezsenności i reumatyzmu.

Nasiona dyni są wysokokaloryczne, bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe i lecytynę, poprawiającą funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego. Wykorzystuje się je w leczeniu stanów zapalnych skóry i błon śluzowych oraz do zwalczania pasożytów przewodu pokarmowego. Regularne spożywanie nasion dyni zapobiega przerostowi prostaty.

Miąższ i sok z dyni stosuje się też w kosmetyce. Zawarte w nich substancje aktywne mają zdolność rozpuszczania warstwy rogowej naskórka. Po przetarciu skóry sokiem z dyni staje się ona miękka i gładka, a makijaż lepiej się trzyma. Kąpiel z dodatkiem wywaru z miąższu dyni i mleka powoduje złuszczenie zrogowaciałego naskórka, zmiękczenie i uelastycznienie skóry, która odzyskuje młody wygląd.

W naszych ogrodach uprawiamy dynię jako warzywo jednoroczne, z siewu majowego, po ustąpieniu ryzyka przymrozków. Nie ma dużych wymagań, poza żyzną i dobrze uprawioną glebą oraz zapewnieniu jej odpowiednio dużej ilości miejsca na zagonie. Dynie olbrzymie zbieramy we wrześniu i październiku, kiedy w pełni dojrzeją. Kolor skórki przybiera wtedy intensywną barwę, a przy opukiwaniu owoce wydają głuchy, pusty dźwięk. W chłodnych pomieszczeniach mogą być przechowywane nawet przez kilka miesięcy, nie tracąc przy tym swoich cennych wartości.

Z dyni przyrządza się surówki, sałatki, zupy, soki, dżemy, a także słodkie wypieki, które całkowicie mnie urzekły.

Garść dyniowych inspiracji znajdziecie wśród moich blogowych propozycji:

PRZETWORY: